NIEWIDZIALNE ŻEGLOWANIE PO NIEWIDOMEMU

Sztukę żeglarską Egipcjan i Fenicjan przejęli starożytni Grecy, którzy doprowadzili do doskonałości typ szybkiego okrętu wiosłowego. Początkowo Grecy budowali małe statki jednorzędowe (monery), bez pokładu, z masztem opuszczanym, na którym rozpinano rejowy żagiel tylko w razie pomyślnych wiatrów. Już jednak na przełomie VI i V w. p.n.e. rozwinął się w Grecji typ okrętu wiosłowego o trzech rzędach wioseł. Była to słynna triera ateńska. Budowano też okręty dwurzędowe (tzw. diery) oraz o większej niż trzy liczbie rzędów wioseł.
Triery nie były okrętami dużymi w dzisiejszym znaczeniu tego słowa. Sądząc z rozmiarów odkopanej w pobliżu greckiego portu Pireus stoczni okrętowej długość triery ateńskiej nie przekraczała 35 m a jej szerokość 4,8 m. Wysokość okrętu wynosiła prawdopodobnie 2,5 m, z czego prawie połowa była zanurzona. Zdarzały się jednak reprezentacyjne kolosy o długości dochodzącej podobno do 150 m, które pomieścić mogły nawet 8000 ludzi.
W bokach typowego okrętu znajdowały się trzy rzędy otworów na wiosła przypuszczalnie czterometrowej długości. Ponieważ górny rząd triery liczył 31 wioseł a dwa dolne po 27, liczba wioślarzy wynosiła około 170 osób. Zazwyczaj przy każdym wiośle sadzano tylko jednego wioślarza. Wyjątkiem była słynna szybka quinquirema (pięciorzędowiec) liburnijska gdzie przy dwu górnych rzędach wioseł sadzano po dwu wioślarzy. Był to więc właściwie trzyrzędowiec.
greckistatek handlowy
Wioślarzami na galerach greckich byli nie niewolnicy lecz wolni obywatele. Ze względu na ciasnotę i ograniczoną ilość wioślarzy niemożliwe było stosowanie kilku zmian przy wiosłach. Dlatego też zasięg pływania triery i jej szybkość nie mogły być duże. Maksymalna szybkość trier wynosiła kilkanaście kilometrów na godzinę i to na względnie krótkich odcinkach. Historyk grecki Tukidydes z V w. p.n.e. podaje, że jedna z trier ateńskich przebyła przestrzeń równą 268 km w ciągu doby co dawałoby bardzo dobrą szybkość średnią 11 km/h. Inny historyk grecki – Ksenofont z IV w. p.n.e. pisze o trierze, która przez dłuższy czas płynęła z szybkością ponad 14 km/h. Traktować to jednak należy jako wyczyn.
Sterowanie na trierze odbywało się za pomocą dużych wioseł sterowych, przymocowanych do burt w tyle okrętu, po obu jego bokach.
Wojenne galery posiadały ostry taran na dziobie i przerzucany na okręt wroga pomost (tzw. kruk), umożliwiający wdarcie się na pokład i walkę wręcz.

więcej o statkach handlowych
więcej o
statkach handlowych
więcej o okrętach wojennych
więcej o
okrętach wojennych

Fenicjanie, którzy zamieszkiwali wybrzeża dzisiejszej Syrii i północnej Palestyny uchodzą za najlepszych żeglarzy starożytnego świata. Złożyło się na to szereg powodów. Między innymi dogodne położenie geograficzne – na skrzyżowaniu dróg wiodących do dwóch wielkich i bogatych krajów: Egiptu i Babilonii.
Mając doskonały budulec, którego brakowało Egipcjanom i Babilończykom, Fenicjanie rozwinęli sztukę budowy okrętów i nawigację w większym stopniu niż inne, współczesne im narody.
Na statkach swych Fenicjanie docierali do Wysp Brytyjskich, a na wybrzeżach Morza Śródziemnego zakładali liczne kolonie, z których najsłynniejszą była Kartagina. Mieli wielką wprawę w żeglowaniu według gwiazd, znali zastosowanie kotwicy, a dzięki dalekim podróżom zdobyli doświadczenie w sposobach ładowania statku. Swe umiejętności żeglarskie oddawali na usługi innych narodów, ale wtedy zazdrośnie strzegli nabytego doświadczenia.
diera
Wielki historyk grecki Herodot pisze, że w VII w. p.n.e. Fenicjanie opłynęli Afrykę. Podróż miała trwać trzy lata. Jeśli ta wzamianka jest prawdziwa, to dowodzi wielkiej odwagi żeglarzy fenickich oraz wysoko rozwiniętej sztuki żeglarskiej świata starożytnego. Wprawdzie podróż musiała odbywać się wzdłuż brzegów, niemniej jednak należało przebyć dwa oceany, które nie są tak spokojne jak Morze Śródziemne.
Fenickie okręty wojenne miały podobnie jak statki egipskie napęd wiosłowy oraz rejowy żagiel. Ulepszone olinowanie ułatwiało manewrowanie nim oraz regulację jego powierzchni. Z zachowanej rzeźby z VIII w. p.n.e. widać, że znane już były wówczas okręty o dwu rzędach wioseł. Wioślarze siedzieli pod pokładem, na którym znajdowali się wojownicy, osłonięci od strony burt tarczami. Rzeźbiona dziobnica miała najczęściej kształt rogu lub taranu.

więcej o statkach handlowych
więcej o
statkach handlowych
więcej o okrętach wojennych
więcej o
okrętach wojennych

Pierwsze historyczne wzmianki o statkach (pomijając biblijną Arkę Noego) pochodzą z Egiptu, około 3500 lat p.n.e. Z modeli, jakie zachowały się w grobowcach, oraz rysunków i płaskorzeźb można wnioskować, że pierwotnym budulcem statków egipskich był papirus, który w czasach późniejszych zastąpiono drewnem. Ponieważ Egipt był niemal bezleśny, kadłub budowano z krótkich kawałków drewna cedrowego lub akacjowego. Dziób i rufa, silnie zakrzywione do góry, sterczały wysoko nad wodą, a wypukłe dno statku podobne było do łyżki. Później, pomimo że do budowy statków sprowadzano odpowiednie drewno z zagranicy i wielkość ich znacznie wzrosła, sposób budowy pozostał niezmieniony. Żeby jednak uzyskać wytrzymałość w kierunku wzdłużnym i zapobiec opadaniu mocno wygiętych końców, przez środek statku Egipcjanie przeciągali górą grubą linę ciągnącą się od dziobu do rufy. Cały kadłub oplatano sznurową siecią. Rufa często była zakończona rzeźbą kwiatu lotosu.
Okręty egipskie poruszane były za pomocą wioseł (do 30 wioślarzy stało lub siedziało wzdłuż obu burt) oraz dużego czworokątnego żagla zawieszanego na maszcie. Początkowo maszt składał się z dwóch słupów, później jednak zaczęto używać masztów pojedynczych. Żagiel rozpinano w poprzek statku między dwiema długimi rejami – górną i dolną. Używany był tylko w razie pomyślnego wiatru (od rufy) gdyż sztuki lawirowania jeszcze nie znano. Z tyłu statku po obu jego bokach stali sternicy, którzy długimi wiosłami sterowymi umocowanymi do burt kierowali statkiem.

więcej o łodziach trzcinowych
więcej o
łodziach trzcinowych
więcej o statkach handlowych
więcej o
statkach handlowych
więcej o okrętach wojennych
więcej o
okrętach wojennych

Zachowana w świątyni w Tebach płaskorzeźba staroegipska z XV w. p.n.e. zawiera dokładne rysunki egipskich okrętów – gubliji. Typowy ówczesny okręt miał około 22 m długości i ponad 5 m szerokości.
Gublije pływały po Nilu i przybrzeżnych morzach. Nie były wcale małe – ogromne bloki skalne na piramidy transportowano przecież głównie drogą wodną.

długość – do 35 m       szerokość – do 9 m       nośność – do 400 ton

Kliknij – powiększenie

WSTĘP

Historia żeglugi jest równie stara, jak historia ludzkości. Już człowiek pierwotny pływał po rzekach i jeziorach na pniach drzew. Najpierw były one nieobrobione, później zaczęto je wydrążać i zaokrąglać na końcach, bądź też wiązać po kilka razem. Z wydrążonego pnia narodziła się łódź (takie łodzie-dłubanki spotyka się jeszcze do dzisiaj w wielu częściach świata), zaś ze związanych pni – tratwa. Pierwsze łodzie i tratwy poruszano odpychając się najpierw pałką, później wiosłem, jeszcze później – rozpinając nad nim płachtę żagla. Wiosła i żagiel stały się na całe tysiąclecia jedynym napędem coraz większych łodzi i statków, już nie tylko na rzekach i jeziorach, ale i na morzach. Dopiero wynalazek silnika parowego a później spalinowego przyniósł zmierzch fascynującego świata żaglowców.

Konstrukcja statków związana była zawsze z wieloma czynnikami. Uzależniona była od materiałów dostępnych na danym terenie, od przeznaczenia statku, od wiedzy i zdolności budowniczych a także od warunków jakie stawiał mu morski żywioł.
W starożytnym, niemal bezleśnym Egipcie, powstawały płaskodenne gublije, budowane z krótkich kawałków drewna i usztywniane linami, a także papirusowe tratwy. Daleki Wschód stał się na tysiąclecia królestwem sampanów i coraz to większych dżonek. Kraje arabskie stworzyły swoje, nie zmieniane przez setki lat, oryginalne łodzie i statki o dziwnych nazwach. Dzięki skośnym żaglom i odpowiednim kształtom kadłuba mogły one lawirować i płynąć pod wiatr. Normańskie plemiona północnej Europy zdobywały morza i oceany na smukłych, ostrodennych łodziach z groźnymi wojownikami – wikingami – przy wiosłach. Świat antyczny stworzył wiosłowo-żaglowe galery, które przetrwały aż do XVIII w.
Średniowiecze przyniosło coraz większą przewagę żagla jako napędu statków. Ich wielkość nie rosła zresztą zbyt szybko. Aż do XV w. nie przekraczały z reguły 300 ton wyporności. Obok wojennych galer pojawiało się coraz więcej pękatych (jak mówiono "okrągłych") żaglowych statków handlowych. Jednak dopiero pojawienie się karaweli pozwoliło zdobywać morza i oceany. Era dużych żaglowców rozpoczęła się w XVI w. od wielomasztowych i wielopokładowych galeonów.
Ciągłe doskonalenie broni palnej zmienił zupełnie formę wojen i bitew morskich. Coraz częściej walczono na odległość a abordaż i walka wręcz były tylko uzupełnieniem boju. Z czasem zmienił się też sposób prowadzenia bitew – z walki bezładnych rojów statków na walkę płynących w szyku torowym tzw. liniowców. Oprócz nich pojawiły się z czasem mniejsze żaglowce wojenne – korwety i fregaty. Udoskonalenie i zróżnicowanie techniki doprowadziło do powstania szkunerów, barków, barkentyn, brygantyn i innych.
Oddzielny rozdział stanowiły klipry – ostatnie z wielkich handlowych żaglowców. Choć pierwsze parowce miały jeszcze żagle to jednak szybki rozwój i udoskonalanie maszyn parowych doprowadziło do powstania całkowicie nowych środków morskiego transportu – już bez żagli.
Obecnie zostały już tylko żaglowce szkolne i rekreacyjne …

Regaty żeglarskie to wyścigi co najmniej dwóch jachtów żaglowych. Celem regat jest ustalenie pierwszeństwa przebycia trasy, pod warunkiem przestrzegania przepisów regatowych określonych przez organizatora w instrukcji żeglugi.
Regaty mogą składać się z jednego lub kilku wyścigów. Suma punktów uzyskanych w tych wyścigach decyduje o ostatecznym miejscu w regatach. Historia regat żeglarskich została zapoczątkowana wyścigami jachtów:
"Karolina" króla Karola II i "Anna" księcia Yorku na Tamizie w 1661 roku. Już w 1715 r. ufundowana została przez księcia Cumberlanda najstarsza znana nagroda dla jachtów w rozgrywanych do dziś regatach w Cowes (Wielka Brytania). Od połowy XIX w. ilość organizowanych regat znacznie wzrasta zwłaszcza w Europie. Zaczynają wówczas powstawać wspólne przepisy regatowe. W 1870 r. odbywają się pierwsze transatlantyckie regaty jachtów żaglowych z Europy do Ameryki. W 1907 r. zarejestrowany zostaje Międzynarodowy Związek Żeglarstwa Regatowego (IYRU) z siedzibą w Londynie.
W osiem lat później stworzono międzynarodowy związek klasy "Star". W roku 1932 weszła ona do programu żeglarskiego Igrzysk Olimpijskich.
W 1925 r. odbyty się pierwsze polskie regaty śródlądowe na Jeziorze Charzykowskim, a w 8 lat później pierwsze polskie regaty pełnomorskie zorganizowane przez YKP na trasie Gdynia – Rónne (na wyspie Bornholm).

W 1961 r. następuje unifikacja przepisów regatowych i od tego czasu wszystkie jachty żeglują według wspólnie obowiązujących przepisów. Jachty klasowe to jachty spełniające ściśle określone wymagania techniczne wynikające z przepisów klasowych. Aktualnie najważniejszymi regatami żeglarskimi rozgrywanymi systemem klasowym są Igrzyska Olimpijskie, Mistrzostwa Świata i Europy, tradycyjne regaty w takich ośrodkach, jak Kilonia, Wernemunde czy Tallin. W Polsce takimi regatami są Mistrzostwa Polski i Okręgu. Klasami olimpijskimi na Igrzyskach Olimpijskich Moskwa 1980 by1j~ Finn(typ ożaglowania-ket,powierzchnia żagla- 10m2,załogalosoba, jacht mieczowy z wolnostojącym masztem obrotowym);
2) Latający Holender (siup, 17,5 m2, 2 osoby, jacht mieczowy); 3) Star (siup, 26 m~, 2 osoby, jacht balastowy); 4) 470 (siup,12,7 m2, 2 osoby, jacht mieczowy); 5) Tornado (siup, 22 m2, 2 osoby, katamaran);
6) Soling (siup, 21,7 m2, 3 osoby, jacht balastowy).
Naprawdę sport "żeglarstwo" miał swój debiut w Nowożytnych Igrzyskach w Sydney 2000, ale to tylko dlatego ze zmieniła sie nazwa tej konkurencji. W rzeczywistości jest to jedna z najstarszych dyscyplin Igrzysk Olimpijskich. Po 1996 roku sport "jachting" jest znany jako "żeglarstwo", a IYRU ( International Yacht Racing Union) jako ISAF ( International Sailing Federation).
Jachting miał swój debiut na Igrzyskach Olimpijskich w roku 1900. Zawody były rozgrywane na rzecze Seine, 32km od miasta Paryż, gdzie rozgrywane były inne konkurencje. Te pierwsze regaty były całkowicie niepodobne do tych, rozgrywanych obecnie. Ścigano sie w klasie "open" i sześciu klasach opartych na zasadach pomiarowych. Piec z nich to klasy od 0,5 do 10 ton i jedna 10-20 ton. Wyścigi w ostatniej klasie rozgrywane były przy ujściu rzeki Seine na północnym wybrzeżu Francji.
Regaty zostały ogłoszone zaledwie kilka miesięcy przed igrzyskami, a mimo to wzięło w nich udzial 42 zalogi. Bez żadnych ograniczeń co do udziału rożnych narodów, Francja zdobyła wszystkie 3 medale w klasie 0,5ton. Jacht "Scotia" prowadzony przez Lorne C. CURRIE i J.H. GRETTON z Wielkiej Brytanii zdobył złoto w klasie 0,5 – 1 ton, a także zwyciężył w klasie "open". Był to jedyny przypadek, żeby jeden jacht zwyciężył w dwóch klasach.
W 1904 roku igrzyska odbyly sie w St. Louis w USA. Jachtingu nie było w programie igrzysk z wielu przyczyn. Było to przede wszystkim trudne technicznie przewieść żeglarzy wraz z ekwipunkiem do miejsca, które jest położone prawie w środku USA. Ponadto istniały dość duże różnice w przepisach i łodziach miedzy USA a Europa.
Minęły następne 3 lata zanim została utworzona International Yacht Racing Union. Międzynarodowa konferencja miar jachtów odbyła sie w Londynie w 1906 roku. Miała na celu uchwalić reguły miar dla jachtów regatowych, które byłyby akceptowane we wszystkich krajach europejskich. Na konferencje przybylo wiele autorytetów ze środowiska żeglarskiego, a cel konferencji został osiągnięty – ustalono przepisy miar. IYRU została oficjalnie założona w październiku 1907, kiedy to delegaci spotkali sie ponownie, by ustalić przepisy co do prawa drogi.
Kolejne igrzyska odbyły sie z Londynie. Regaty rozgrywane były w klasach 6,7,8,12 i 15-ton. Wystartowała tylko jedna załoga w klasie 7 metrów, a w klasie 15 metrów nie rozegrano zawodów z powodu braku chętnych. W klasie 12 metrów obie załogi pochodziły z Wielkiej Brytanii. Pierwsza kobieta -medalistka igrzysk w jachtingu była Francuska Rivet Carne, będąca w zwycięskiej załodze klasy 7 metrów.
Mimo ze początkowo niepopularny sport, jachting stal sie integralna częścią ruchu olimpijskiego i był w programie Igrzysk Olimpijskich az do roku 1996 (później znany jako żeglarstwo).
Klasy "metrowe" były używane podczas igrzysk przez wiele lat. Szybko zmieniły sie trendy, modne byly coraz mniejsze jednostki. Klasy 12 i 15 metrów prawie całkowicie wyszły z mody. W 1928 Książę Norwegii wraz ze swoja trzy-osobowa załoga zdobyła złoto w klasie 6 metrów. Przyszły król Norwegii został

honorowym prezydentem IYRU w roku 1958.
W 1932 Igrzyska odbyły sie w Los Angeles . Pierwszy raz jachting byl dyscyplina na igrzyskach, rozgrywanych poza Europa. Regaty zostały przeprowadzone w Newport Beach, a klasa Star miala swój debiut. W tej klasie wygrał Amerykanin Gillbert Gray. Obecnie klasa ta jest najstarsza dyscyplina olimpijska.
Jachting odrodził sie po II wojnie światowej, a przykładem tego były Igrzyska Olimpijskie 1948. Duńczyk Paul Elvstrom miał okazje wystartować w regatach i te okazje znakomicie wykorzystał – zdobył złoto (jedno z czterech)
Od 1968 jachting stal sie naprawdę ważnym elementem Igrzysk Olimpijskich.
W 1972 roku igrzyska odbyty sie w Monachium. Przeprowadzenie wyścigów było dość trudne logistycznie. Z tej przyczyny zbudowano port w Kiel ( Schleswig – Holstein). Jest on używany do dziś.
W 1998 igrzyska zostały zorganizowane w Korei, a regaty miały miejsce w mieście Pusan. Ważnym, a zarazem przełomowym momentem było wprowadzenie klas, w których mogłyby startować kobiety.
Pierwszy raz w historii port olimpijski był częścią wioski olimpijskiej w 1992, kiedy to Igrzyska zostały zorganizowane w Barcelonie. Ilość klas została zwiększona o kolejne dwie, przeznaczone dla kobiet.
Uczestnictwo jachtingu w igrzyskach zwiększało sie z roku na rok. Zwiększyła sie ilość klas, zawodników i pastw uczestniczących.
1996 roku w Klasie Dinghy startowało 56 zawodników z 56 państw.
Podczas Igrzysk Olimpijskich Sydney 2000 wprowadzono nowa klasę 49er. Na żaglach wydrukowane były flagi narodowe i nazwiska żeglarzy, widziane z dużej odległości.

Historia żeglarstwa w Polsce
Początki żeglarstwa, przed uzyskaniem niepodległości państwa polskiego tworzyli polscy harcerze na Dalekim Wschodzie W latach 1917-1919 powstają i działają drużyny harcerskie we Wladywostoku i Charhinie Harcerze zgrupowani w Hufcu Syberyjskim pod kierunkiem Józefa Jakóbkiewicza uprawiają żeglarstwo morskie. Po powrocie do kraju członkowie tego hufca organizują w latach 1924-1928, na Helu, pierwsze szkoleniowe obozy żeglarskie
W czerwcu 1919 r., na mocy Traktatu Wersalskiego, Polska uzyskuje dostęp do morza, pas wybrzeża morskiego o długości 147 km. W tym samym roku powstaje w Charzykowach Stowarzyszenie Przyjaciół Żeglarstwa stworzone przez Ottona Weilanda. Daje ono początek sportowi żeglarskiemu w Polsce.
W 1922 r. Stowarzyszenie przekształciło się w Klub Żeglarski – Chojnice (pierwszy klub żeglarski). W tym samym okresie powracają do kraju ludzie o dużym doświadczeniu żeglarskim: Antoni Aleksandrowicz, Konstanty Maciejewicz, Ludwik Szwykowski, Mariusz Zaruski.
W 1924 r. dzięki inicjatywie Aleksandrowicza i Zaruskiego powstaje Yacht Klub Polski (YKP), którego pierwszym komandorem zostaje M. Zaruski. Głównym celem YKP jest szkolenie żeglarzy i przygotowanie kadr dla gospodarki morskiej. Już w rok później następuje zakup pierwszych jachtów klubowych dla celów

szkoleniowych. Są to "Witeź" (75 m2 powierzchni ożaglowania) oraz "Gryf (75 m2), Natomiast pierwszym jachtem żaglowym pływającym pod polską banderą, a dokładnie banderą YKP, był dwumasztowy jacht "Carmen" (130 m2).
W tym samym czasie rozpoczynają swoją działalność: Wojskowy Yacht Klub w Warszawie (przekształcony w Oficerski Yacht Klub), Sekcja Żeglarska AZS – Warszawa (przemianowana na Yacht Klub AZS), harcerskie drużyny wodne, Ośrodek Wychowania Morskiego Państwowego Urzędu Wychowania fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Jastarni, Liga Morska i Rzeczna (przekształcona w 1930 r. w Ligę Morską i Kolonialną) i wiele innych klubów żeglarskich.
W maju 1924 r. powstaje Polski Związek Żeglarski (PZŻ) będący do dziś naczelną władzą żeglarską, a jego pierwszym prezesem zostaje Józef Klejnotl 5 Turski. Jednocześnie PZZ staje się członkiem Międzynarodowego Związku Żeglarstwa Regatowego (IYRU)'.
Również w tym samym roku polscy żeglarze po raz pierwszy uczestniczą w Igrzyskach Olimpijskich w Ps r \żu. Reprezentował nas Edward Bryzemejster, zajmując 12 miejsce w olimpijskich regatach.
Coraz częściej organizowane są i przeprowadzane obozy szkoleniowe oraz turystyczne rejsy śródlądowe i morskie. Pomimo przeszkód natury finansowej, powstają nowe sekcje i kluby żeglarskie. W 1925 r. Zaruski, jako pierwszy organizuje na jachcie "Witeź" zagraniczny rejs morski do portów Szwecji i Danii. W tym samym roku po Bałtyku pływają pod polską banderą "Carmen", "Jurand" (100 m2), "Witeź", "Gryf.
W 1926 r. powstaje Komitet Floty Narodowej, którego twórcą i orędownikiem jest M. Zaruski. Z funduszów tego komitetu zostały zakupione 4 jednostki, a wśród nich fregata – "Dar Pomorza (1900 m2). "Dar Pomorza" wszedł do służby w 1930 r. jako statek szkolny Polskie Marynarki Handlowej, zastępując zasłużony żaglowiec "Lwów" (1500 m). M. Zaruski położył również olbrzymie zasługi dla rozwoju harcerskich drużyn wodnych, których prężna działalność została wynagrodzona zakupem w 1934 r. nowej jednostki – "Zawiszy Czarnego" (432 m), przeznaczonej dla celów szkoleniowych w rejsach po Bałtyku i Morzu Północnym.
vV okresie międzywojennym (od 1932 r.) rozwijał się również Akademicki Związek Morski (AZM). Powstały w Wolnym Mieście Gdańsku i działający w niezwykle trudnych i nieprzychylnych warunkach AZM zakupił szybko ze swoich funduszy jachty morskie, stając się w 1935 r., armatorem aż ośmiu jednostek.
Począwszy od początku lat 30-tych jachty polskie wychodzą na dalekie morza i oceany. W 1932 r. dwaj harcerze – Władysław Wagner i Rudolf Korniowski na słupie "Zjawa" wyszli z Gdyni w rejs dookoła świata. W tym wokółziemskim rejsie jacht "Zjawa l" (38,30 m2) płynący trasą: Gdynia, Casablanka, Dakar, Belem, Colon -Panama, zastąpiony został keczem "Zjawa II" (100 m2) (Colom Galapagos, wyspy Fidżi), a następnie jolem ".".jawa III" (150 m2) (Guayaguil – Ekwador, Sydney, Ocean Indyjski Aden, Morze Czerwone, Port Said, Gibraltar, Londyn). Władysław Wagner po siedmiu latach rejsu dopłynął do Londynu, gdzie zastał go wybuch wojny.
W 1933 r. A. Bohomolec, J. Witkowski i J. Świechowski organizują na jachcie "Dal" (46 m2) pierwszy rejs przez Atlantyk -z Gdyni do Chicago. Rejs ten zakończony został pełnym sukcesem.
W 1938 r. w rejs dookoła świata wyruszają na jachcie "Poleszuk" (100 m2) warszawscy harcerze. Rejs ich zo itaje jednak przerwany w Nowym Jorku wybuchem II wojny światowej.
W 1941 r. w Chersoniu koło Odessy zmarł Mariusz Zaruski – pionier i współtwórca żeglarstwa sportowego w Polsce, generał Wojska Polskiego, marynarz i taternik.
Po wojnie Polska uzyskuje pas wybrzeża morskiego o długości 524 km.' IYRU – International Yacht Race Union
Przystąpiono do odbudowy sportu żeglarskiego niemalże od podstaw (jachty i przystanie byty zniszczone,

wody morskie i śródlądowe zaminowane).
Pierwsze lata po wojnie to okres rozwoju żeglarstwa śródlądowego oraz stworzenia ośrodka szkolenia żeglarskiego LOK w Jastarni. W 195fi r. zostaje reaktywowany PZŻ (po likwidacji w 1951 r.). Od tego momentu następuje rozwój żeglarstwa morskiego, którego uprawianie umożliwione zostało już w rok później, tj. w 1957 r. Możliwość uprawiania żeglugi sportowej i turystycznej po Bałtyku i dalszych akwenach zostaje w pełni zrealizowana.
Z ważniejszych rejsów wymienić należy: w roku 1957 rejs dwóch żaglowców. "Zew Morza" (360 m2, kpt. J. Hebel) i "Generał Zaruski" (309 m2, kpt. W. Jacewicz) do Narwiku, w 1959 r. rejs jachtu "Witeź II" (50 m2, kpt. E. Żychiewicz) na Morze Północne do Islandii, w 1960 r. rejs jachtu "Dar Opola" (140 m2, kpt. B. Kowalski) na Morze Czerwone, w 1962 r. rejs jachtu "Hermes II" (53 m2, kpt. J. Dacko) przez Atlantyk na Florydę, w 1965 r. rejs jachtu "Śmiały" (140 m2, kpt. B. Kowalski) dookoła Ameryki Południowej, z przejściem Cieśniny Magellana i Kanału Panamskiego, w 1967 r. rejs jachtu "Swarożyc" (85 m~, kpt. W. Liskiewicz) na Spitsbergen.
W marcu 1967 r. pierwszy Polak samotnie wyrusza w rejs dookoła świata. Jest nim Leonid Teliga. Płynie na jachcie wybudowanym własnymi siłami Jolu "Opty" (43 m2). Trasa rejsu wiedzie z Casablanki poprzez Barbados, Kanał Panamski, Wyspy Oceanii, Tahiti, Ocean Indyjski, Przylądek Dobrej Nadziei. Reis kończy się w Casablance po 27, 5 miesiącach żeglugi.
W 1968 r. odbył się rejs jachtu "Euros" (78 m2, kpt. W. Orszulok) do Islandii, a w 1969 r. rejs jachtu "Freya" (78 m2, kpt. D. Bogucki) do Grenlandii.
W 1970 r. z inicjatywy redakcji "Glos Wybrzeża" ustanowiono doroczną nagrodę "Rejs Roku", a Minister Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej ufundował doroczną nagrodę specjalną – "Srebrny Sekstant" – za największe wyczyny żeglarskie w roku.
Od 1960 r. co cztery lata odbywają się Transatlantyckie Regaty Samotnych (OSTAR)2 z Plymouth w Anglii do Newport w USA. Na starcie OSTAR-72 stanęły po raz pierwszy polskie jachty: "Polonez" (73,5 m2)-kpt. K. Baranowski, "Komodor" (63 m2) – kpt. T. Remiszewska, "Miranda" (47 m2) – kpt. Z. Puchalski. Do mety dotarły wszystkie jednostki, zajmując pozycje 17, 34, 29 na 59 jachtów uczestniczących. Wkrótce potem kpt. Krzysztof Baranowski wyrusza na jachcie "Polonez" w samotny rejs dookoła świata. Rejs ten zakończony zostaje w czerwcu 1973 r. (trasa: Newport-Kapsztad-Hobartpr~rl. Horn-Plymouth-Szczecin).
W 1973 r. niemal jednocześnie dwa inne polskie jachty, "Euros" (kpt. A. Kaszowski) i "Konstanty Maciejewicz" (84 m2, kpt. T. Zydler), opływają prrylądek Horn. Jacht "Konstanty Maciejewicz" płynął trasą trudniejszą-ze wschodu na zachód.
Również w 1972, r. po raz pierwszy polskie jednostki żaglowe biorą udział w Operacji Żagiel (OS)3 wielkim zlocie żaglowców z całego świata. W regatach organizowanych w ramach OS-72 "Dar Pomorza" (kpt. K. Jurkiewicz) zajął l miejsce.
W 1973 r. odbywają się pierwsze Regaty Dookoła Świata "Whitbread" z Portsmouth przez Kapsztad, Sydney, Rio de Janerio do Portsmouth. Uczestnicz w nich siedemnaście jachtów, w tym dwa z Polski -"Copernicus" (80 m , kpt. Z. Perlicki,11 miejsce) i "Otago" (140m2, kpt. Z. Pieńkawa, 13 miejsce)
W 1974 r. w rejs dookoła świata wyrusza jacht ..Maria" (38 m2, kpt. L. Mączka), a załogowy rejs dookoła świata kończy "Zew Morza" (kpt. Z. Michalski). W latach 1975-76 jacht "Gedania" (200 m2, kpt. D. Bogucki) płyrre do Arktyki Kanadyjskiej, obu Ameryk i Antarktydy.
W czerwcu 1976 r. studenci Śląskiego Yacht Klubu SZSP na jachcie "Asterias" (80 m2, kpt. A. Lipiński) wyruszają w pierwszy studencki rejs dookoła światu, którego pomyślny finał następuje w listopadzie następnego roku.
W 1976 r. w regatach OSTAR-76 startuje kpt. K. Jaworski na jachcie "Spaniel" (66 m2), zajmując 3

miejsce w ogólnej klasyfikacji.
W kwietniu 1978 r. kończy swój samotny rejs dookoła świata po prawie 25 miesiącach żeglugi pierwsza kobieta – Krystyna Chojnowska-Liskiewicz na jachcie "Mazurek" (35 m2). W tym samym roku kpt. A. Urbańczyk na jachcie ,.Nord III" (35 m2), jako pierwszy polski żeglarz, samotnie przepływa północny Pacyfik w obie strony. Pokonał trasę Tokio-San Francisco w rekordowym czasie 49 dni.
Rok 1980 obfituje w wielkie wydarzenia żeglarskie. Kpt. H. Jaskuła na jachcie "Dar Przemyśla" (80 m2) kończy rejs dookoła świata bez zawijania do portów (non-stop), na trasie Gdynia-Gdynia, po około 12 miesiącach żeglugi. "Dar Pomorza" pod komendą kpt. T. Olechnowicza zajmuje l miejsce w OS-80. Kpt. K. Jaworski startując ponownie w regatach OSTAR-80 na jachcie "Spaniel M" zdobywa 6 miejsce, a kpt. Z. Puchalski kończy swój rejs dookoła świata na jachcie "Miranda".
W 1981 r. na jachcie "Gedania" (kpt. W. Wierzbicki) dokonano pierwszego w historii światowego jachtingu opłynięcia Spitsbergenu.
W 1982 r. podczas OS-82 "Dar Młodzieży" (3000 m2, kpt. T. Olechnowicz), następca "Daru Pomorza" zajął l miejsce w regatach w klasyfikacji generalnej. W tym też roku minęło 35 lat od pierwszego szkoleniowego obozu żeglarskiego zorganizowanego w Trzebieży (port w południowo-zachodniej części Zalewu Szczecińskiego, w połowie drogi wodnej między Szczecinem a Świnoujściem). W końcu lat 50-tych ośrodek ten przejął PZŻ, przekształcając go w Centralny Ośrodek Żeglarstwa PZŻ.
W 1983 r. kpt. M. Szafran na jachcie..Nasz dom" zakończył, jeden z najdłuższych w dotychczasowej historii polskiego jachtingu. 5-Letni rejs dookoła świata
Rok 1984 to rok obchodów wielu poważnych rocznic istotnych dla żeglarstwa polskiego. Obchodzono wtedy 60-lecie istnienia PZŻ i YKP, 60-lecie ukazywania się miesięcznika ..Morze" i 25-lecie czasopisma "Żagle i Jachting Motorowy" W tym też roku kolejny Polak kpt. A. Urbańczyk na jachcie ..Mord IV dokonał samotnego opłynięcia kuli ziemskiej łz San Francisco do San Francisco), a kpt. L. Mączka na jachcie

Żeglarstwo, taką nazywane jachtingiem było praktykowane już w Starożytności, jako środek transportu. W formie nowoczesnej jachting powstał w Holandii, a samo słowo wydaje się, że przyszło od "jacht" lub "jacht ship", prawdopodobnie lekki, prawie morski statek.
Sport ten został przywieziony do Anglii w połowie wieku XVI przez króla Karola II, po jego wygnaniu z Holandii. Międzynarodowe żeglarstwo zostało zapoczątkowane w 1851r. W tym roku w Londynie zorganizowano pierwszą światową wystawę przemysłową. Dla jej uświetnienia odbyły się wielkie wyścigi jachtów w Cowes, stolicy brytyjskiego jachtingu, najświetniejszego wówczas na świecie. Na starcie nie zabrakło żeglarzy ze Stanów Zjednoczonych. Ambitni przybysze z nowego świata chcieli pokazać się na wystawie i regatach jak najokazalej. Udało się im to na wszystkich frontach. 22 sierpnia jachty wystartowały do wyścigu dookoła Wyspy Wight. Po dziesięciu godzinach pierwszy linie mety przy Royal Yacht Squadron w Cowes minął szkuner AMERICA, zdobywając tym samym główną nagrodę, srebrny dzban ufundowany za sto gwinei. Zwycięstwo Amerykanów było błyskotliwe i miało ogromne znaczenie prestiżowe, podkreślone jeszcze osobistą wizytą królowej Wiktorii na pokładzie szkunera. Ambicje nowojorczyków zostały zaspokojone. Dumni i dostojni żeglarze angielscy ponieśli klęskę. Odbicie z rąk jankesów srebrnego dzbanka stało się od tej chwili sprawą honoru Brytyjczyków. W 1857 roku byli właściciele jachtu AMERICA przekazali puchar do New York Jacht Club jako przyszłe trofeum w międzynarodowych regatach. Słynny akt darowizny (Deed of Gift) stwierdzał wyraźnie, że jest to puchar przechodni i zawierał warunki na jakich odbywać mają się te regaty. Każdy jachtklub miał odtąd prawo rzucić wyzwanie temu, kto w danym momencie był w posiadaniu pucharu. To właśnie od 1857 roku niezbyt urodziwy, wiktoriański srebrny dzbanek ważący 3 kilogramy, zaczęto nazywać Pucharem Ameryki.
Żeglarstwo pierwszy raz brało udział w Igrzyskach Olimpijskich w 1900r, następnie 1908 i było już na wszystkich Igrzyskach od tamtej pory. Program tej dyscypliny jest dość często zmieniany w zależności od popularności poszczególnych klas. Od początku trendami stawały się coraz mniejsze łodzie z mniej liczną załogą. W kilku z pierwszych Igrzysk Olimpijskich startowały żaglówki z załogą 10-12 osobową. W Igrzyskach Sydney 2000 tylko jedna klasa żeglarska miała 3-osobową załogę. Kobiety były zawsze dopuszczane do startów w Igrzyskach razem z mężczyznami, a w 1984 zostały wprowadzone oddzielne klasy specjalnie dla kobiet. W 2000r. odbywały się starty klas tylko dla kobiet, tylko dla mężczyzn oraz tzw. mix

Ok. 30 000 lat p.n.e – Rozpoczęły się wyprawy na tratwach bambusowych z wysp Indonezji do Australii i dalej na Tasmanię.
Ok. 6000 lat p.n.e. – Wiek najstarszej odkrytej dłubanki europejskiej znalezionej w Szkocji.
Ok. 5000 lat p.n.e – Początki żeglugi w rejonie morza śródziemnego.
Przed 4000 lat p.n.e. – Pirogi i katamarany z Azji Południowej żeglują po Oceanie Spokojnym.
3500-3400 lat p.n.e. – Wynalezienie żagli.
Ok. 3300 lat p.n.e. – Czcinowe łodzie Egipcjan zastępują na Nilu statki drewniane.
Ok. 3100 lat p.n.e. – Najwcześniejsze obrazy statków z żaglami.
Ok. III tysiąclecie p.n.e. – Wiek dłubanki dębowej znalezionej w Wiśle pod Dęblinem.
Ok. 3000-2500 p.n.e. – Rozpoczyna się handel morski pomiędzy Indiami a Zatoką Perską.
Ok. 2700 lat p.n.e. – Żaglowce Egipskie wypływają na morze.
Ok. 2600 lat p.n.e. – Egipski Faraon Snerfu importuje drewno z Biblos (dzisiejszy Liban) – pierwsza udokumentowana wyprawa morska.
Początki kontaktów pomiędzy Egiptem a Kretą.
Ok. 2500 lat p.n.e. – Rozwój żeglugi kreteńczyków pomiędzy Egiptem, Grecją i Syrią.
Ok. 2350 lat p.n.e. – Egipcjanie dopływają Nilem do mitycznego Puntu (prawdopodobnie Mozambik lub Somalia).
Ok. 2100-1450 lat p.n.e. – Kreteńczycy panują na Morzu Śródziemnym, po nich panowanie nad handlem śródziemnomorskim przejmują Fenicjanie.
Ok. 2000-1700 lat p.n.e. – Egipcjanie budują kanał łączący Nil z Morzem Czerwonym i żeglują również po Oceanie Indyjskim.
Ok. 1500 lat p.n.e. – Polinezyjczycy dopływają do Wysp Vanuatu, Nowej Caledonii i Fidżi.
1483-1480 r.p.n.e. – Wyprawa Hatszepsut do Puntu pod dowództwem Nehsiego.
Ok. 1400 lat p.n.e. – Upadek Krety.
Ok. 1250 r.p.n.e. (wg innych źródeł ok. 1100 r.p.n.e.) – Argonauci pod wodzą Jasona wyprawiają się po złote runo na galerze "Argo" z Tesalii przez Bosfor, Morze Czarne do Kolchidy (obecnie Gruzja).
1184 r.p.n.e. – Tradycyjna data zdobycia Troi.
Ok. 1000-700 lat p.n.e. – Fenicjanie kolonizują zachodnie brzegi Morza Śródziemnego.
Ok. 970 r.p.n.e. – Fenicjanie dostarczają drzewa cedrowego Salomonowi na budowę Świątyni Boga Jahwe.
Fenicjanie handlują z Indiami.
Ok. IX w. p.n.e. – Fenicjanie zakładają Kartaginę.
814 r.p.n.e. – Założenie Kartaginy (obecnie Tunezja).
Ok. VIII w.p.n.e. – Grecy przejmują hegemonię na Morzu Śródziemnym; zakładają Tarent, Mesynę, Marsylię, Rzym. Powstają osady na wybrzeżach Morza Czarnego i Wysp Brytyjskich.
Ok. VIII w p.n.e. – Fenicjanie odkrywają Maderę i Wyspy kanaryjskie.
Ok. 800 lat p.n.e. – Wynalezienie statku z taranem i pentekontera (statek 50-cio wiosłowy).
Ok. 700 lat p.n.e. – Wynalezienie galery z dwoma rzędami wioseł.
Ok. 700-600 lat p.n.e. – Wynalezienie galery z trzema rzędami wioseł
Ok. 600-597 r.p.n.e. – Fenicjanie na polecenie faraona Necha II opływają Afrykę wyruszając z Morza Czerwonego i wracając przez Cieśninę Gibraltarską do Egiptu.
Na przełomie VI i V w.p.n.e. – Hannon żeglarz kartagiński przez Giblartar dociera do Zatoki Gwinejskiej. Wcześniej Kartagińczycy odkrywają Wyspy Kanaryjskie i Maderę.
530 r.p.n.e. – Grek Euthymenes dociera do Senegalu I do Bretanii.
Ok. 500 lat p.n.e. – Polinezyjczycy dopływają do Tahiti.
483 r.p.n.e. – Biwa pod Salaminą, Grecy pod dowództwem Temistoklesa zwyciężają Persów.
470 r.p.n.e. – Kartagińczycy pod wodzą Hannona wysłali 60 galer w celu zbadania zachodniej Afryki i założenia tam kolonii (dotarli prawdopodobnie do wybrzeży Gwinei).
Ok. 470 r.p.n.e. – Kartagińczyk Himilkon w czasie 4-miesięcznej wyprawy opływa zachodnie brzegi Europy.
334-323 r.p.n.e. – wyprawa Aleksanda Macedońskiego: przez Mezopotamię do Persepolis i Pasargade, dotarcie do Morza Kasopijskiego, Patrii, gór Hindukusz, Baktrii, rzeki Amudaria, Marakandy, rzeki Syrdarii, do Kabulu, Pendżabu, rzeką Indusem do Oceanu Indyjskiego, stamtąd powrót na zachód wzdłuż wybrzeża do ujścia Eufratu (Nearch drogą morską).
326 r.p.n.e. – Nearch wódz Aleksandra Wielkiego wyrusza do Suzy Indusem i Tygrysem.
Ok. 310-306 r.p.n.e. – Grek Pyteasz wyrusza z Massali (Marsylia) i przez – najprawdopodobniej – rzeki Francji dociera do Brytanii a później do ujścia Łaby i legendarnego Thule (być może środkowa Norwegia).
Ok. 300 r.p.n.e. – Grek Megastenes wyrusza jako poseł do Indii i dociera nad Ganges.
III w. p.n.e. – Pierwsze znalezisko północnoeuropejskiej dłubanki z burtami podwyższonymi klepkami i łodzi klepkowej o poszyciu zakładkowym, zszywanym.
III w. p.n.e. – Eratostenes (276-195 r.) dokonał pierwszego pomiaru długości południka i obliczenia na jego podstawie obwodu kuli ziemskiej 252 stadia tj. 39800 km (bliski rzeczywistej długości – 40000 km).
II w p.n.e. – Hipparch (190-120 r. p.n.e.) grecki uczony, podzielił równik na 360?, spopularyzował pojęcia długości i szerokości geograficznej.
146 r.p.n.e. – Rzymianie zdobywają Kartaginę i Korynt.
50 r. n.e. – Rzymski kupiec Hippalus wykorzystując monsun popłynął wzdłuż wybrzeży Arabii dotarł do ujścia Indusu. Po nim rzymski obywatel Aleksander opłynął Birmę, Syjam i dotarł do miasta Kattigara (być może Singapur).
I w.n.e. – Północnoeuropejska łódź klepkowa o poszyciu zakładkowym nitowanym.
Pierwsze zastosowanie w północnej europie dulki i wiosła opartego, powstanie zespołu trzonowego – konstrukcji stępkowej w połączeniu z dziobnicą i tylnicą.
150 r.n.e. – Powstaje ptolemejska geocentryczna geografia świata.
Ok. 500 r. n.e. – Pierwsze zastosowanie masztu i żagla rejowego.
476 r.n.e. – Upadek Rzymu i żeglugi rzymskiej na Morzu Śródziemnym.
Początek VI w.n.e. – Legenda głosi, że Św. Brendan, mnich Irlandzki, wyprawia się na Atlantyk (możliwe że dociera do Ameryki).
Ok. VI w.n.e. – Polinezyjczycy odkrywają Wyspę Wielkanocną i Hawaje.
VI – IX w. – Wynalezienie i rozpowszechnienie się żagla łacińskiego na Morzu Śródziemnym.
Początek VII w.n.e. – Chrześcijańscy duchowni irlandzcy docierają do Hebrydów, Szetlandów, Orkadów.
670 r.n.e. – zakonnicy irlandzcy odkrywają Wyspy Owcze.
795 r.ne. – zakonnicy irlandzcy odkrywają Islandię.
Ok. 700 r.n.e. – Wikingowie zajmują wyspy Owcze i Szetlandzkie.
Koniec VIII w.n.e. – Mnisi Irlandzcy odkrywają Islandię.
IX w.n.e. Rozwój morskiej żeglugi Pizy, Genui, Wenecji, Amalfi.
Opracowanie tablic nautycznych.
IX w.n.e. Chińczycy odkrywają Madagaskar (Europejczycy w XI w).
844 r.n.e. Normanowie podbijają wybrzeża Hiszpanii.
874 r. – Wikingowie docierają do Islandii.
Pomiędzy 870-890 r.n.e. Ottar żeglarz normański opłynął Półwysep Skandynawski, okrążył Nordkapp, przepłynął Morze Białe i dotarł do zatoki Kandałaksza.
983 – Normanowie pod wodzą Eryka Rudego docierają do Grenlandii.
911 r.n.e. – Normanowie duńscy lądują w Normandii.
982 r.n.e. – Wiking Eryk (Rudy) Thorvaldsson odkrywa i zasiedla Grenlandię.
Ok. 1000 r.n.e. – Maorysi dopływają do Nowej Zelandii ze środkowej Polinezii.
1001 r.n.e. – Wiking Leif Eriksson dopływa do Ameryki (nowa Fundlandia).
1066 r.n.e. – Normanowie zdobywają Anglię (zwycięska bitwa Wilhelma Zdobywcy pod Hastings).
1096-1270 r. – Wyprawy krzyżowe
XI-XIV w.. – Panowanie floty włoskich miast na Morzu Śródziemnym.
Ok. 1275 włoscy żeglarze odkrywają jedną z Wysp Kanaryjskich, a w 1341 r. cały archipelag.
1271-1295 wenecjanin Marco Polo odbywa podróż do Chin.
1345 r. Genueńczycy okrywają ponownie Maderę.
XIII w. – Wprowadzony zostaje na Morzu Północnym i Bałtyckim ster zawiasowy na tylnicy.
XIII-XIV w. – Rozwój Ligi Hanzeatyckiej.
Od połowy XIII w. włoscy żeglarze zaczynają używać kompasu (używanego przez chińskich żeglarzy już w IV w).
W XII i XIV – W wynalezione zostały mapy kompasowe – tzw. portolany, które dopiero w XVII w. zastąpione zostały przez pierwowzory współczesnych map morskich.
XIV w. – W północnej europie wprowadzone zostały pokładowe statki wyłącznie żaglowe, z obszernymi ładowniami, dwu lub trzymasztowe z tylnym masztem łacińskim – koggi.
XV w. – Zastosowanie na statkach północnoeuropejskich poszyca na styk.
XV w. – Zbudowany został nowy typ okrętów – trzymasztowe karawele.
1405-33 r. – 7 Chińskich ekspedycji dyplomatycznych, odkrywczych pod dowództwem Zheng He do prawie wszystkich państw nad Morzem Chińskim i Oceanem Indyjskim. W wyprawach uczestniczyło w sumie 370 statków.
1419-20 r. – Portugalczycy odkrywają Maderę i wyspę Porto Santo.
1432 r. Portugalczycy odkrywają Wyspy Azorskie.
1434 r. – Portugalczyk Gil Eannes przepływa zachodnio afrykański przylądek Bojador.
1443 r. – Portugalczyk Nuno Tristao przywozi pierwszych Afrykańskich niewolników i zapoczątkował handel "czarnym złotem".
1456 r. – Aloise Cadamosto odkrywa Wyspy Zielonego Przylądka.
1460 r. – Portugalczyk Fernao Póo dociera do Zatoki Gwinejskiej.
1476 r. – żeglarze duńscy Pining i Podhorst dopływają do Grenlandii.
1488 r. – Portugalczyk Bartolomeo Diaz jako pierwszy opływa Przylądek Dobrej Nadziei.
1492-3 r. – Krzysztof Kolumb na statkach "Santa Maria", "Pinta" i "Ni?a" wyrusza z Hiszpanii do Indii drogą zachodnią i po dwóch miesiącach podróży odkrywa Amerykę: dociera na Bahamy, Kubę, Haiti.
1493-6 r. Druga wyprawa Kolumba. Odkrycie Małych Antylii, Puerto Rico, Jamajki.
1497 r. – John Cabot (Wenecjanin) pod banderą Angielską dociera na statku "Mathew" do Ameryki Północnej (Nowa Funlandia i Labrador).
1497-9 r. – Portugalczyk Vasco da Gama dociera na statku "S?o Gabriel" przez Atlantyk, Przylądek Dobrej Nadziei i Ocean Indyjski do Indii (Kalikut).
1498-1500 r. – Trzecia wyprawa Kolumba. Odkrycie wyspy Trynidad i kontynentu Ameryki przy ujściu rzeki Orinoko (Kolumb do śmierci twierdzi że dotarł do wschodnich wysp indyjskich).
XVI w. zastosowanie żagli podbukszprytowych.
1499 -1500 r. – Hiszpan Alonzo de Hojeda odkrywa Wenezuelę.
1500 r. – Hiszpan Vicente Pinzon – odkrywa wschodnie wybrzeża Ameryki Południowej i Amazonkę.
1500 r. – Hiszpan Diego de Lopez odkrywa najbardziej na wschód wysunięty przylądek Ameryki Południowej – Przylądek Św. Augustyna.
1500-1 r. – Portugalczyk Pedro Carbal dopływa na statku "Anunciada" do Brazylii, a następnie, przez Przylądek Dobrej Nadziei, do Indii.
1501 r. Portugalczyk Joao da Nova odkrywa Wyspę Św. Heleny.
1501-2 r. – Florentyńczyk Amerigo Vespucci dociera z portugalską wyprawą do Rio de Janerio i uznaje Amerykę za kontynent.
1502-4 r. – Kolumb odkrywa w czwartej wyprawie Panamę.
1503 r. – Druga wyprawa Carbala do Indii.
1509 r. – Hiszpanie Pinzon i Juan Diaz de Solisa próbują bez powodzenia dotrzeć do Azji opływając Amerykę Południową. Po drodze odkrywają ujście La Platy.
1508 r. – Hiszpan Juan Ponce de Leon odkrywa Florydę i Prąd Zatokowy.
1512 r. – Portugalczycy odkrywają Malediwy i wyspę Riukiu.
1513 r. – Hiszpan Vasco Nunez Balboa dociera do Oceanu Spokojnego przechodząc Przesmyk Panamski.
1515 r. – Hiszpan Solis odkrywa ujście La Platy.
1517 r. – Hiszpan Cordoba odkrywa Jukatan.
1519 r. – Hiszpan Pijeda odkrywa ujście Missisipi.
1519-22 r. – Portugalczyk (w służbie Hiszpanii) Ferdynand Magellan wyrusza jako pierwszy w podróż dookoła świata. Dowodzi pięcioma karakami: "Victoria", "Trynidad", "San Antonio", "Conception", "Santiago". W drodze odkrywa cieśninę nazwaną jego imieniem, która pozwoliła wpłynąć na Pacyfik. W 1521 r. – Magellan odkrywa Mariany, później ginie na wyspie Matan należącej do archipelagu Filipin. Z 265 marynarzy wróciło 18 pod dowództwem Juana Sebastiana del Cano na statku "Victoria". Wyprawa po drodze odkryła wyspę Timor.
1524 r. – Portugalczyk Mendez Pino na chińskim okręcie pirackim dociera do Japonii.
1524 r. – Francuska wyprawa pod dowództwem Giovanni Verrazzano bada na statku "Dauphine" brzegi Ameryki Północnej od Północnej Karoliny do Nowej Fundlandii".
1525 r. – Hiszpańska wyprawa pod dowództwem Loaysy dociera przez Cieśninę Magellana do Moluków. Z pięciu okrętów na miejsce dopływa jeden. Jeden ze statków dowodzony przez Gebarę opływa zachodnie wybrzeża Ameryki Południowej odcierając do zachodnich brzegów Meksyku.
1527 r. – Sebastian Cabot – zbadał rzekę La Platę.
1528-29 r. – Hiszpan Alwar de Saaveda wyruszył z zachodniego Meksyku i dociera do Marianów odkrywając kilka wysp archipelagu Karolinów i Marshalla.
1530 r. – Portugalczyk Lopez de Souza odkrywa rzekę Paragwaj.
1532 r. – odkrycie Półwyspu Kalifornijskiego przez wyprawę zorganizowana przez Ferdynanda Korteza.
1534 r. – Wyprawa do Kanady Jacquesa Cartiera.
1535 r. – Hiszpanie odkrywają Wyspy Galapagos.
1537 r. – Opracowana zostaje mapa Mercatora.
1541 r. – Hiszpan Orellana odkrywa i bada Amazonkę.
1542 r. – Założenie kolonii portugalskiej w Macao (Chiny).
1545 r. – W czasie powrotnej podróży wyprawy Hiszpana Lopesa de Villlobos, Indigo Ortiz de Retes dowodzący jednym z okrętów odkrywa Nową Gwineę.
1553 r. – Richard Chancellor z kapitanem statku "Edward Bonaventure" dopływają do ujścia Dwiny (Murmańska).
1556 r. – Anglik Borough dociera do Nowej Ziemi i brzegów Morza Karskiego.
1564 r. – Hiszpan Friar Andrés de Urnadeta jako pierwszy na galeonie San Pablo przepłynął Pacyfik z zachodu na wschód wypływając z Filipin i docierając do La Navidad (Meksyk).
1567-9 r. – Hiszpan Alvaro Menda?a dowodzi wyprawą na dwóch statkach "Los Reyes" i "Todos Los Santos", która wypływa z Callao w Ameryce Południowej, pokonuje Pacyfik, odkrywa Wyspy Salomona i Marschalla i wraca do Callao.
1570 r. – Holender Kryn Wouters jako pierwszy zastosował stengi dla podwyższenia masztów.
1576 r. – Anglik Martin Frobisher na statku "Gabriel" jako pierwszy szuka Przejścia Północno-Zachodniego (szlaku żeglugowego przez Północną Amerykę); odkrywa Zatokę Frobishera.
1577-80 r. – Francis Drake, Angliki korsarz opływa, jako drugi, świat ze wschodu na zachód przez Horn na statku "Golden Hind".
1577-80 r. Holender Brunel dociera do ujścia rzeki Ob.
1580-1584 i 1585-1589 Martin Ignacio de Loyola jako pierwszy opływa dwukrotnie świat i jako pierwszy robi to w kierunku wschodnim i zachodnim.
1583 r. – Humphrey Gilbert zakłada pierwszą kolonię angielską w Ameryce Północnej w Nowej Fundlandii
1584 r. – John Davis wyrusza na statkach "Sunneshine" i "Moonshine" w poszukiwaniu Przejścia Północno-Zachodniego i dociera do Ziemi Baffina.
1585 r. – Druga wyprawa Davisa do cieśniny jego imienia na statkach "Marmaid", "North Star", "Moonshine", i "Sunneshine".
1586 r. – Davis wyprawia się na statkach "Helen", "Sunneshine", "Elizabeth" na trzecią ekspedycję do Cieśniny Davisa.
1586-88 r. Anglik, korszarz Thomas Cavendish jako trzeci opłynął śwuat
1590 r. – Holender Barents dociera do Morza Karskiego.
1595-8 r. – Hiszpan Alvaro Mendana na statkach pilotowanych przez Pedro Fernandeza de Quiros "San Jerónimo", "Santa Ysabel", "Santa Catalina", "San Felipe" wraz z 386 emigrantami wyrusza skolonizować zagubione Wyspy Salomona; po drodze odkrywa Markizy. Wyprawa kończy się nie powodzeniem: kapitan ginie na odkrytych wyspach Santa Cruz w walce z buntownikami. Z wyprawy ratują się zdziesiątkowane pragnieniem i chorobami "San Jerónimo" i "San Felipe" dopływając do Filipin.
1596 r. – Wyprawa holendrów Rijpa i Heemskerka ze sternikiem Barentsem odkrywa Wyspę Niedźwiedzią i dociera do Spitsbergenu. Lądowaniu na wyspie przeszkodziły lody. Wyprawa zimowała na Nowej Ziemi. W drodze powrotnej zginął Barents. Uratowało się tylko 11 marynarzy z Heemskerkiem.
1598 – 1601 r. Holender Van Noort opływa ziemię w kierunku zachodnim przez Cieśninę Magellana.
XVII w. pojawia sie pionowy maszt na bukszprycie z żaglami nadbukszprytowymi.
1600 r. – Założona zostaje Kompania Wschodnio-Indyjska w Anglii.
1602 r. – Założona zostaje Kompania Wschodnio-Indyjska w Holandii.
1605 r. – Holender Willem Jans na statku "Duyfken" jako pierwszy bada australijski brzeg (półwysep Jork).
1605 r. – Hiszpan Pedro Fernandez de Quiros wyrusza z Peru odkrywa niektóre z Wysp Towarzystwa i wysp Samoa oraz Nowe Hebrydy. Dwa statki z tej wyprawy "San Pedro" i "Los Tres Reyes" pod dowództwem Luisa Valleza de Torres przepływa cieśninę nazwaną jego imieniem dowodząc, że nowa Gwinea jest wyspą.
1607 r. Żeglarz ang. Henry Hudson próbuje dopłynąć do Chin Przejściem Północno-Wschodnim (opływając Azję do północy). Płynie wzdłuż wschodniego brzegu Grenlandii, następnie w kierunku Spitsbergenu. Dociera do 82? szer. geogr. pn. gdzie zatrzymują go lody.
1608 r. Hudson ponawia próbę przebycia Przejścia Północno-Wschodniego; dociera do Nowej Ziemi.
1609 r. – Hudson na okręcie "Halve Maen" odkrył w Ameryce Północnej rzekę nazwaną później jego nazwiskiem.
1610-11 r. – Hudson wyprawia się na "Dyscovery" na arktyczną wyprawę do zatoki nazwanej Zatoka Hudsona. Podczas wyprawy zbuntowana załoga wysadza na łódź Hadsona wraz z nieletnim synem i pięciu marynarzami – nie zostali oni później odnalezieni przez wyprawę poszukiwawczą pod dowództwem Thomasa Buttona.
1615 r. – Anglik Baffin odkrywa Zatokę nazwaną jego imieniem.
1615-6 r. – Holendrzy Willem Cornelisz Schouten and Isaac Le Maire jako pierwsi opływają na żaglowcu "Eendracht" Przylądek Horn. Odkrywają Wyspę Stanów, której cieśniną oddzielającą ją od Ziemi Ognistej nazwano Ceieśniną Le Maire'a. Podczas podróży odkryto Wyspy Samoa.
1621 r. – Pierwsi emigranci europejscy – purytani angielscy – na statku "Mayflower" przepływają Atlantyk i osiedlają się na stałe w Ameryce Północnej (Plymouth, Nowa Anglia).
1642-3 r. – Holender Abel Tasman na statku "Heemskerck" opływa Australię i odkrywa Tasmanię i Nową Zelandię. Rok później bada Australię na statku "Limmen".
1643 r. – Viviani zbudował barometr.
1648 r. – Kozak Siemion Dieżniew w wyprawie na foki przepinał od północy Cieśninę Beringa.
II poł. XVII w. Pojawiają się sztaksle.
1672-73 r. Akademia francuska stwierdziła, na podstawie obserwacji zegara wahadłowego, że siła ciężkości na równiku jest mniejsza niż w Paryżu. W oparciu o to stwierdzono, że Ziemia jest elipsoidą.
1679 r. – Akademia Paryska wydała opracowanie i tablice wszystkich znanych ówcześnie punktów geograficznych, za pomocą których można było wyznaczyć współrzędne geograficzne metodą ściśle astronomiczną.
1679-1691 r., 1703-1707 r., 1708-1711 r. – William Dampier jako pierwszy opłynął trzykrotnie świat.
1705 r. Zastosowany zostaje ster ze szturmwałem zamiast przekładniowego.
1725-30 r. – Pierwsza wyprawa rosyjska na statku "Św. Gabriel" Belga Vitusa Beringa do cieśniny nazwanej jego imieniem.
1731 r. – Hadley konstruuje oktant – przyrząd za pomocą którego można było szybciej i dokładniej zmierzyć szerokość geograficzną.
1740-1 r. – Druga wyprawa Beringa na Alaskę (podczas której umiera) na statku "Św. Piotr".
1740-4 r. – Brytyjczyk George Anson opływa Ziemię na "Centurionie".
1761 r. – J. Harrison skonstruował chronometr morski, który umożliwiał (oprócz metody ściśle astronomicznej) na określenie długości geograficznej poprzez porównanie różnicy czasu pomiędzy południkiem "0" a południkiem przechodzących przez miejsce pomiaru.
1764-6 r. – Brytyjczyk John Bayron przepłynął dookoła świata na statku "Dolphin".
1766-8 r. – Brytyjczycy Samuel Wallis i Samuel Carteret na statkach "Dolphin" i "Swallow" opływają Glob. Podczas podróży Wallis odkrywa Tahiti.
1766-9 r. – Louis Antoine de Bougainville dowodził francuską ekspedycją, która na statkach "La Boudeuse" i L'Etoile" dokonała wielu odkryć geograficznych i naukowych oraz opłynęła Świat.
1768-72 r. – James Cook opływa na bryt. węglowcu "Endeavour" Świat podczas swej pierwszej wyprawy odkrywczej po południowym Pacyfiku. Jako pierwszy opływa Nową Zelandię. Bada południowo-wschodnie wybrzeża Australii oraz Cieśninę Torresa.
1773-5 r. – James Cook na statkach "Resolution" i "Adventure" wyrusza w poszukiwaniu lądu południowego – jako pierwszy płynie za południowe koło podbiegunowe docierając do 71? szer. geogr. pd. i jako pierwszy opływa kulę ziemską z zachodu na wschód. Podczas podróży odkrywa Nową Kaledonię, Georgię Południową i Sandwich Południowy; poznaje zasięg Australii udowadniając, że nie jest ona częścią wielkiego południowego kontynentu sięgającego za koło podbiegunowe.
1776- 1780 r. – James Cook na statku "Discovery" i "Resolution" wyrusza w podróż w celu odkrycia Przejścia Północno-Zachodniego z Pacyfiku na Atlantyk. Odkrywa Wyspy Cooka oraz Wyspy Hawajskie (znane Hiszpanom). Dociera przez Cieśninę Beringa do 71? szer. geogr. pn. Ginie na Hawajach podczas potyczki z tubylcami w 1779 r.
1785-8 r. – Francuska odkrywcza wprawa wokółziemska na statkach "L'Astrolabe" i "La Boussole" pod dowództwem Jean'a François La Pérouse kończy się rozbiciem statków i śmiercią wszystkich jej członków u wybrzeży melanezyjskiej wyspy Vanikoro.
1787-90 r. – Wyprawa brygu "Bounty" pod dowództwem Wiliama Bligha po sadzonki drzewa chlebowego z Tahiti (które miały być zasadzone w Indiach Zachodnich) zakończona buntem załogi pod dowództwem Fletchera Christiana, wysadzeniem kapitana z kilkoma marynarzami na szalupę i osiedleniem się buntowników z 18 Tahitankami na wyspie Pitcarin na płd. Pacyfiku. Szalupa pod dowództwem Bligha dokonała niezwykłego wyczynu przepływając z wysp Fidżi na wyspę Timor w ciągu 34 dni przez nieznane żeglarzom morza (m. in. przez Cieśninę Torresa).
1791-5 r. – Anglik George Vancouver opływa świat na statku HMS "Discovery" podczas podróży odkrywczej Północnego Pacyfiku.
XVIII w. W Anglii budowane są pierwsze żelazne barki.
1800-4 r. – Francuska wyprawa pod dowództwem Nicolasa Baudina na statkach "Naturaliste", "Le Géographe" przeprowadza eksplorację brzegów Australii oraz badania jej fauny i flory; opływa świat.
1803-6 r. – Rosyjska wyprawa pod dowództwem Adama Johanna von Krusensterna na statkach "Nadieżda" i "Newa" opływa Ziemię ze wschodu na zachód, bada Morze Ochockie i Wyspę Sachalin.
1807 r. – Fulton wybudował pierwszy statek parowy "Clermont" z kołem łopatkowym.
1809 r. – William Scoresby łowca wielorybów płynąc wzdłuż brzegów Grenlandii dociera do 81?30? szer. geogr. pn.
1815-8 r. – Rosyjska wyprawa na statku "Ruryk" pod dowództwem Otto von Kotzebue okrąża Ziemię wypływając z Kronsztadu przez Półwysep Horn, przepływa tam i z powrotem Cieśninę Beringa, docierając na koniec do Petersburga.
1817-20 r. – Francuska wyprawa naukowa pod dowództwem Louisa de Freycinet opływa świat z zachodu na wschód na statku "L'Uranie".
1818 r. – wyruszyła Brytyjska wyprawa pod dowództwem Johna Rossa na statkach "Isabela" i "Alexander" w poszukiwaniu Przejścia Północno-Zachodniego. Badacze docierają do Cieśniny Lancaster.
1819- – Fabian Bellingshausen poprowadził rosyjską wyprawę do bieguna południowego; odkrył Wyspę Piotra I i Ziemię Aleksandra I (cześć Antarktydy).
1819 r. Łowca fok, Anglik William Smith odkrywa Szetlandy Południowe.
1819-20 r. – William Edward Parry poprowadził ekspedycję na statkach "Hecla" i "Griper" w poszukiwaniu Przejścia Północno-Zachodniego docierając aż do Wyspy Melville'a.
1819 r. – Fabian Bellingshausen poprowadził rosyjską wyprawę do bieguna południowego; odkrył Wyspę Piotra I i Ziemię Aleksandra I (cześć Antarktydy).
1819 r. – Łowca fok, Anglik William Smith odkrywa Szetlandy Południowe.
1820 r. – Łowca fok, Anglik Powell odkrywa Orkady Południowe.
1821-3 r. – Parry na "Hecli" i "Fury" bada zatokę Hudsona, przepływa Cieśninę Hecla i Fury.
1822-5 r. – Louis I. Duperrey i Dumont D'Urville na statku "Coquille" (kilka lat później przemianowany na "L'Astrolabe") w wyprawie badawczej opływają świat.
1823 r. – Łowca fok, Anglik Weddell odkrywa morze nazwane jego imieniem.
1824-5 r. – Parry na "Hecli" bada Cieśninę Lancaster i Zatokę Boothia.
1825 r. – Rosjanie Bellingshausen i Łazariew odkrywają Antarktydę na statkach "Mirnyj" i "Wostok".
1826-9 r. – Rosyjska wyprawa badawcza pod dowództwem Fiodora Piotrowicza Litke na statkach "Senjawin" i "Möller" eksploruje Pacyfik i okrąża świat.
1826-9 r. – Wyprawa badawcza Dumont D'Urville na statku "L'Astrolabe" opływa Ziemię i odkrywa szczątki ekspedycji La Pérouse'a na wyspie Vanikoro.
1827 r. – Parry na "Hecli" udaje się na Spitsbergen i stamtąd saniami i łodziami próbuje zdobyć biegun północny docierając do 82°45' szerokości północnej.
1829-33 r. – Angielska wyprawa Johna Rossa w poszukiwaniu przejścia Północno-Zachodniego. Po zmiażdżeniu statku po pięciu latach dotarli do Cieśniny Lancaster gdzie uratował ich obcy statek. Podczas wyprawy w 1831 r. – bratanek dowódcy, James Clark Ross odkrywa północny biegun magnetyczny, odkryty został również półwysep Boothia.
1831-6 r. – Brytyjska wokółziemska wyprawa badawcza pod dowództwem Roberta Fitzroy'a na statku "Beagle", w której brał udział przyrodnik Charles Darwin.
1837-12 r. – Dumont D'Urville bada okolice południową część Oceanu Spokojnego. Odkrywa kilka wysp w tym: Ziemię Adeli i Ziemię Ludwika Filipa później łącznie nazwane (Ziemią Wilkesa).
1838 r. – Wybudowany zostaje "Archimedes" – pierwszy statek z napędem śrubowym.
1840 r. – Charles Wilkes w amerykańskiej wokółziemskiej wyprawie (1838-42) na statkach: "Vincennes", oraz "Peacock", "Relief", "Porpoise", "Sea Gulf" i "Flying Fish" nadaje nazwę Antarktyce. Odkrywa Ziemię Wilkesa.
1840-43 r. Brytyjska wyprawa pod dowództwem Jamesa Rossa na statkach "Erebus" i "Terror" dociera do 78?10? szer. geogr. pd.; odkrywa Ziemię Victorii, Morze Rossa i Barierę Lodową Rossa.
1845-8 r. – Brytyjska Wyprawa Odkrywcza Przejścia Płn. – Zach. pod dowództwem John'a Franklina na statkach "Erebus" i "Terror". Ekspedycja przez cieśninę Lancaster dotarła dotarła do Wyspy Księcia Walii gdzie statki unieruchomił opak lodowy. Podczas podróży na stały ląd do rzeki Coppermine wszyscy jej uczestnicy zginęli (129 osób).
1850-4 r. – Robert McClure na statku "Investigator" dopływa od zachodu do Cieśniny Melville'a udowadniając, że istnieje Przejście Północno-Zachodnie.
1853-55 r. – Kane w wyprawie w kierunku bieguna północnego wzdłuż zachodnich brzegów Grenlandii dociera do 80?35? szer. geogr. pn.
1857-60 r. – Pierwsza wyprawa oceanograficzna zorganizowana przez Austro-Węgry na statku "Novara".
1860-61 r. – Hayes w wyprawie w kierunku bieguna północnego wzdłuż zachodnich brzegów Grenlandii dociera do 81?35? szer. geogr. pn.
1869 r. – Otwarty zostaje Kanał Sueski.
1871 r. – Hall w wyprawie w kierunku bieguna północnego wzdłuż zachodnich brzegów Grenlandii dociera do 82?26? szer. geogr. pn.
1871 r. – Austriacka wyprawa pod dowództwem Juliusa Payera i Karla Weyprechta na statku "Tagetthoff" odkrywa Ziemię Franciszka Józefa.
1872-76 r. – Angielska wyprawa oceanograficzna pod dowództwem George'a Naresa i Charlesa Wyville Thomasa na statku "Challanger". Jej wynikiem było stworzenie pierwszego dokładniejszego obrazu ukształtowania dna oceanów.
1875-76 r. – Nares w wyprawie w kierunku bieguna północnego wzdłuż zachodnich brzegów Grenlandii dociera do 82?30? szer. geogr. pn.
1875-76 r. – Markham w wyprawie w kierunku bieguna północnego wzdłuż zachodnich brzegów Grenlandii dociera do 83?26? szer. geogr. pn.
1878-80 r. – Szwedzki badacz Nils Adolf Erik Nordenskjöld na statku wielorybniczym "Vega" opłynął jako pierwszy kontynent euro-azjatycki i jako pierwszy przepłynął Przejściem Północno-Wschodnim.
1879 – 1882 r. – Amerykanin Washington De Long przepływa Cieśninę Beringa i odkrywa Wyspy De Longa. Po 21 miesiącach uwiezienia w lodach statek "Jeannette" tonie a załoga ratuje się na trzech łodziach i dwie łodzie docierają do ujścia Leny. W wyniku głodu i mrozu większość członków wyprawy zginęła.
1881 – 83 r. – Ekspedycja amerykańska pod dowództwem A.W. Greely'ego dociera wzdłuż zachodnich brzegów Grenlandii do 83?30? szer. geogr. pn. 18 uczestników umiera z głodu i wyczerpania pozostałych 7 członków wyprawy ratuje okręt ratunkowy.
1888 r. – Fridtrof Nansen przeszedł wraz z 5 towarzyszami Grenlandię ze wschodu na zachód.
1893-94 r. – Wyprawa Norwega C.A. Larsendociera do Ziemi Ludwika Filipa, Ziemi Oskara II i Ziemi Foyn.
1893-96 r. Fridtrof Nansen na szkunerze "Fram" udowadnia, że Arktyka nie jest kontynentem. Podczas wyprawy, gdy "Fram" w 1895 r. został uwięziony w lodach na północny wschód od Spitzbergenu, Nansen wraz z Frederikiem Johansenem próbują zdobyć północny biegun wyprawiając się w podróż z saniami i kajakami. Zablokowani przez lody osiągają 86?13? szer. geogr. pn., w drodze powrotnej zimują na Ziemi Franciszka Józefa i wiosną docierają do angielskiego obozu na Wyspie Northbrook w 1896 r. Stamtąd wracają do Norwegii, a w które po nich także "Fram".
1895 r. – Otwarty zostaje Kanał Kiloński.
1895 r. – Norweg Carsten Borchgrevink jako pierwszy staje na kontynencie Antarktyki podczas wyprawy wielorybniczej na statku "Antarctic".
1897 r. – Szwed Salomon Andrée wraz z dwoma towarzyszami wyrusza w podróż balonem "Orłem" na biegun północny. Balon ze względu na zbytnie obciążenie opadł i uczestnicy wyprawy zmuszeni byli do podróży saniami do Ziemi Franciszka Józefa, gdzie na wyspie Vitö wszyscy zmarli z zimna i wyczerpania.
1897-9 r. – Pierwsze zimowanie na Antarktydzie (w 1898 r.) wyprawy na parowcu "Belgica" pod dowództwem Adriena de Gerlache de Gomery.
1898-99 r. Angielska wyprawa badawcza pod dowództwem Carstena Borchgrevinka na statku "Southern Cross" zimuje na Antarktydzie (w1899 r.) na przylądku Adare i ustala położenia bieguna magnetycznego.
1899 r. – Ludwik Sabaudzki na statku "Stella Polare" dociera w drodze do bieguna północnego do 86?33? szer. geogr. pn.
1901-02 r. – Niemiecka antarktyczna wyprawa pod kierunkiem Drygalskiego odkrywa Ziemię Wilhelma II.
1901-4 r. – Robert Falcon Scott poprowadził brytyjską wyprawę na Antarktydę. Ekspedycja popłynęła na statku "Discovery"; dowódca wraz z Ernestem Shackeltonem i Edwardem Wiksonem dotarł do 82°16' szerokości geograficznej południowej.
1902-03 r. – Szwedzka antarktyczna wyprawa pod dowództwem Otto Nordenskjolda na statku "Antarctic". Cześć lądowa wyprawy musiała drugi rok zimować ze względu na zatonięcie statku próbującego do nich dotrzeć. Załoga ze statku dotarła do Wyspy Św. Pawła i została uratowana, podobnie jak ludzie z wyprawy lądowej przez argentyński statek ratowniczy.
1902 r. – Angielska wyprawa pod dowództwem Roberta Scotta na statku "Discovery" odkrywa Ziemię Króla Edwarda VII, Górę Markhama, zimuje na lądzie Antarktyki, dociera do 82?17?szer. geogr. pd.
1903 r. – Francuska wyprawa pod dowództwem Charcota zimuje w lodach przy Wyspie Wedella.
1903 r. – Szkocka wyprawa pod dowództwem Bruce'a odkrywa Ziemię Coatsów.
1903-6 r. – Norweg Roald Amundsen na 21 metrowym slupie "Gj?a" z 6 członkami załogi pierwszy przepływa Przejściem Północno-Zachodnim (ze wschodu na zachód).
1907-9 r. – Brytyjska wyprawa pod dowództwem Ernesta Shackeltona na statku "Nimrod" dociera do 88°23' szer. geogr. pd.
1908 r. – Amerykanin Robert Peary twierdzi (co poddawane jest obecnie w wątpliwość) że zdobył Biegun Północny w 1909 r. Wyprawa wyruszyła na statku "Roosevelt", zimowała na Wyspie Ellesmere'a, skąd wyruszyła w składzie 26 osób na sanach ciągniętych przez 133 psy. Do bieguna dociera grupa 6 osobowa.
1908-10 r. Francuska wyprawa pod dowództwem Charcota odkrywa antarktyczne wyspy nazwane jego imieniem.
1911 r. – Na "Selandii" zastosowano po raz pierwszy jako napędu silnik spalinowy.
1910-12 r. – Norweska wyprawa pod dowództwem Roalda Amundsena na statku "Fram" na Antarktydę. Amundsen wraz z czterema towarzyszami zdobywają w 1911 biegun południowy.
1911 r. – Wybudowany zostaje pierwszy motorowiec – "Selandia".
1910-13 r. – 24 osobowa Brytyjska wyprawa badawczo-odkrywcza na statku "Terra Nova". Jej dowódca, Rober Falcon Scott, po zdobyciu bieguna południowego (41 dni po Amuldsenie) zamarza wraz z czterema towarzyszami w drodze powrotnej.
1914 r. – Otwarcie Kanału Panamskiego.
1914-17 r. – Imperialna Transantarktyczna Ekspedycja pod dowództwem Shackletona. Wyprawa wyrusza na dwóch statkach "Endurance" i "Aurora" w celu przejścia od jednego do drugiego brzegu przez biegun południowy Antarktydy. Zakończona niepowodzeniem z powodu uwięzienia "Endurance" w lodach Morza Weddella. Po niezwykłych przygodach na krach i podróżach na szalupach, całej załodze udaje się uciec z Antarktydy.
1918-21 r. – Amundsen na statku "Maud" przepływa Przejście Północno-Wschodnie.
1926 r. – Amerykanin Ryszard Byrd z towarzyszem Bennettem dociera do Bieguna Północnego na samolocie "Josephina Ford".
1926 r. – Amundsen wraz z Nobile na sterowcu "Norge" dociera do bieguna północnego.
1928-29 – Amerykańska wyprawa antarktyczna pod dowództwem Ryszarda Byrda na trzech statkach. Podczas wyprawy Byrd samolotem dociera do bieguna. Badacze rozstrzygnęli, że Antarktyda jest kontynentem.
1929-31 r. – Norweska ekspedycja na Antarktydę na statku "Norwegia" odkrywa Ziemię Królowej Maud, Ziemię Marty i Wybrzeże Księżniczki Ragnhildy.
1932 r. – Radziecki lodołamacz "Sibiriakow" pod dowództwem komandora Władimira Woronicowa przepływa jako pierwszy Przejście Północno-Wschodnie z Archangielska do Cieśniny Beringa.
1947 r. – Norweg Thor Heyerdahl i pięciu jego towarzyszy wyrusza z Peru na tratwie "Kon-Tiki" z drzew balsa i z jednym masztem rejowym i po 101 dniach dociera do archipelagu Tuamotu na Oceanie Spokojnym. Rejs miał na celu udowodnienie że była możliwa kolonizacja Pacyfiku przez dawnych Peruwiańczyków.
1951 r. – Wybudowany zostaje pierwszy statek z turbiną gazową – "Auris".
1952 r. – Alan Bombard na pontonie "L'Heretique" przepływa samotnie Atlantyk żywiąc się złowionymi rybami, planktonem, pijąc deszczówkę i niewielkie ilości wody morskiej przez 65 dni podróży.
1954 r. – Na "Nautyliusie" po raz pierwszy zastosowano reaktor jądrowy.
1958 r. – USS "Nautilius" amerykański okręt podwodny dopływa pod lodami do bieguna północnego.
1969 r. – Thor Heyerdhal próbuje przepłynąć Atlantyk na "Ra I" łodzi z cibory papirusowej dla udowodnienia możliwości pradawnych kontaktów pomiędzy Ameryką a Afryką. Sztuka ta udaje mu się dopiero w 1970 r. na "Ra II".
1960 r. – USS "Triton" opływa pod wodą kulę ziemską pod dowództwem Edwarda Beach'a.